Trots op de Turkse tulp (Marc Guillet)

Turkije heeft jarenlang tulpen – nota bene het symbool van de Osmaanse Sultan Ahmet III – uit Nederland geïmporteerd. Turkije, het land van herkomst van de tulp, heeft een tegenoffensief ingezet en teelt nu zelf op steeds grotere schaal bollen.

Het resultaat is momenteel te zien in Istanbul. Net als vierhonderd jaar geleden bloeien de tulpen in overvloed in de paleistuinen aan de oevers van de Gouden Hoorn en in de parken en bermen van de stad. Niet minder dan 82 variëteiten in alle denkbare kleuren. De stad is bezaaid met tapijten van tulpen. En met artistieke vormen van tulpen zoals op het Taksim-plein ter gelegenheid van het vijfde Tulpenfestival dat tot 15 mei zal duren.

“We hebben dit jaar niet minder dan 9,3 miljoen tulpen in Istanbul geplant”, zegt burgemeester Kadir Topbas. “We hebben de tulp weer teruggebracht in ons leven. En we hebben de tulp geherintroduceerd in Istanbul”.

De energieke burgemeester van Istanbul begon in november 2007 met een bloemen- en plantenteeltproject voor 30 tuinders. Salih Bekaroglu, directeur van het gemeentelijke groenvoorzieningbedrijf Agac dat het project coördineert, is zeer optimistisch en voorspelt dat Turkije binnen tien tot vijftien jaar voor zo’n 4,5 miljard euro kan exporteren aan bloemen, pot- en tuinplanten. Turkije verdient nu ongeveer 30 miljoen euro aan de export van bloemkwekerijproducten.

De tuinders, arme boeren zonder eigen grond, krijgen materiële en technische steun van de gemeente. Zij krijgen bollen, planten en plastic kassen voor een oppervlakte van 300 tot 400 vierkante meter per persoon gratis. Experts van de gemeente bezoeken de tuinders elke week om de planten op ziekten te controleren.

“De bollen en planten worden onder supervisie van het gemeentebedrijf Agac geteeld in Silivri, Catalca en Sile, ten noorden en zuiden van Istanbul aan de oevers van de Zwarte Zee en de Zee van Marmara”, aldus Ismail Akkoy, hoofd productie en logistiek. “De totale productie van bollen in de directe omgeving van Istanbul is op dit moment ruim 1 miljoen. Alles is gericht op de uitbreiding van het areaal dat een gunstige ligging heeft dicht aan de zee en in een gematigd klimaat. We gaan langzaam en met zorg te werk”, benadrukt Akkoy.

Behalve in de buurt van Istanbul worden er ook tulpen geteeld rond Konya, Kocaeli en Bursa. In totaal produceert Turkije nu ongeveer 14 miljoen tulpen.

Burgemeester Topbas van Istanbul is zeer optimistisch over de toekomst van de tulp, niet alleen voor de inkomsten uit export, maar ook voor het creëren van werkgelegenheid. “Op termijn zal de tulpenteelt zeker 230.000 banen opleveren”.

In Turkse geschiedenisboeken heeft de tulp een negatieve bijklank. Het tulpentijdperk (1703-1730) was een periode waarin de sultans plezier boven politiek stelden. Volgens Mustafa Isen, staatssretaris voor cultuur en toerisme, moet de tulp echter ook gezien worden als symbool van beschaving. Voor moslims symboliseert de tulp Allah, omdat de Arabische letters voor het woord Laleh (tulp) en Allah hetzelfde zijn. “Ik hoop dat deze nieuwe periode van de tulp in Turkije langer duurt dan die in de 18de eeuw”, aldus de staatssecretaris.

Wat: Tulpenfestival
Waar: Istanbul
Wanneer: 3 april – 15 mei

Beste plaatsen om foto’s te maken: Gülhane park, Yıldız park, Emirgan Krusu, Camlica park, Göztepe park en buiten de oude stadsmuren.

Foto’s: Slawomira Kozieniec