Sumela klooster (Trabzon)

Sumela – in het Turks veelal aangeduid als Meryem Ana – is een kloostercomplex dat tegen een steile rotswand gebouwd is. Het ligt op 1200 meter hoogte in nationaal park Altındere in het Maçkadistrict op 30 km van de stad Trabzon en is een van de belangrijkste toeristische attracties van de regio. De aanblik van het klooster uit de verte is spectaculair.

Historie

Volgens de overlevering werden de eerste twee kamers van het klooster in 386 na Chr. uit de rotsen uitgehouwen door de Atheense monnik Barnabas en zijn neef Sophronios, maar deze raakten vervolgens in verval. In de 6e eeuw gaf de Byzantijnse keizer Justianus aan Generaal Belisarius opdracht het klooster te restaureren en uit te breiden.

In 650 na Chr. werd het klooster geplunderd en door de Byzantijnen platgebrand. Zijn huidige vorm kreeg het in de 13e eeuw tijdens de heerschappij van Alexios III, keizer van het Comnenenrijk van Trabzon. Het klooster kreeg jaarlijks een bedrag van de keizerlijke familie, waardoor het erg welvarend werd. Na de verovering door Sultan Mehmet II in 1461, kreeg het bescherming van de sultan en werden er bijzondere rechten en privileges verleend. Deze werden ook door latere sultans geëerbiedigd.

Tijdens de bezetting van Trabzon door het Russische Rijk van 1916 tot 1918, werd het klooster in beslag genomen. In 1923 werd het klooster ten gevolge van de bevolkingsuitwisseling tussen Griekenland en Turkije verlaten. Het raakte al snel in verval en in 1930 brak er een brand uit, waardoor alle houten delen verloren raakten.

De bezienswaardigheden

Het complex is te bereiken via een steil bospad. Als je eenmaal bij het klooster bent aangekomen, voert een smalle en steile trap naar de eigenlijke ingang. Aan de rotszijde van deze trap bevindt zich het aquaduct dat het klooster van water voorzag. Vanaf de ingang daal je vervolgens een trap af naar een binnenplaats, waar zich de Rotskerk bevindt die gebouwd is op een heilige bron.

De rotskerk aan de linkerzijde van de binnenplaats is in feite een grot. Het is het oudste gedeelte van het kloostercomplex en een belangrijke trekpleister. Binnen- en buitenmuren zijn beschilderd met fresco’s van verschillende ouderdom. De oudste dateren uit de tijd van Alexios III van Trabzon (13e eeuw); andere dateren uit de 18e eeuw. Veel fresco’s zijn ernstig beschadigd doordat ze met stenen bekogeld zijn of bekrast. Het merendeel van de fresco’s laat bijbeltaferelen zien die het verhaal van Christus en de Maagd Maria vertellen.

Tegenover de kerk, aan de rechterzijde van de binnenplaats, liggen de kloostergebouwen her en der verspreid. Er bevinden zich een aantal gastenverblijven uit rond 1860, een bibliotheek en een aantal kleinere kapelletjes. Een deel daarvan wordt momenteel gerestaureerd.

Bronnen: Wikipedia, Turkse Ministerie van Cultuur en Toerisme