Hatuşa & Yazılıkaya

Hoofdstad van de Hittieten

Hatuşa was in de late Bronstijd de hoofdstad van het Hittitische Rijk, nadat het eerder bewoond was geweest door Hattiërs. De toenmalige nederzetting ging rond 1700 v. Chr. verloren door een brand gesticht door Koning Anitta van Kussara.
Slechts een generatie later koos de Hettitische koning Hattusili de plek als zijn residentie en begon met de wederopbouw. Dat was het begin van de koninklijke dynastie van de Hettieten. Rond 1200 voor Christus werd de stad werd opnieuw door brandstichting vernietigd, ditmaal door de Phrygiërs. Dat betekende tevens het einde van het rijk der Hittieten.

Hatuşa is de oudst bekende ommuurde stad. Het was een indrukwekkende stad, met zo’n 50.000 inwoners. De stad had zeven waterbasins, die elk voldoende water boden voor 10.000 mensen. De muren waren ruim 6km lang en sommige horen tot de dikste uit de Oudheid. Er waren vele uitkijktorens en geheime tunnels.

Hatuşa en Yazılıkaya vormen een indrukwekkende site zowel door de uitgestrektheid ervan als door de gaaf bewaard gebleven reliëfs en hiëroglyfen. Er worden al sinds 1906 onder leiding van Duitse archeologen opgravingen gedaan. Veel van de opgegraven gebruiks- en kunstvoorwerpen zijn tentoongesteld in het Museum van Anatolische beschavingen in Ankara.

Bezienswaardigheden

• De Grote Tempel – Het eerste terrein dat je vanaf de ingang bereikt is de Grote Tempel (Büyük Mabet) uit de 14e eeuw voor Chr. Het tempelcomplex is gewijd aan de weergod van Hatti en de zonnegodin van Arinna. Het is de oudst bewaard gebleven tempel uit de tijd van de Hittieten, maar helaas is er na de verwoesting van de stad in de 12e eeuw voor Chr. weinig van over gebleven.
• De Leeuwen-, Sfinx- en Koningspoort – Op het hoogste punt van het opgravingsterrein zijn drie fraaie stadspoorten bewaard gebleven, de Leeuwenpoort (Aslanlı Kapı), de Sfinxpoort (Sfenksli Kapı) en de Koningspoort (Kral Kapı). De originele beelden en reliefs waaraan de poorten hun naam ontlenen bevinden zich in musea. Bij de Leeuwenpoort en Koningspoort zijn replica’s teruggeplaatst. De Sfinxpoort, ooit bewaakt door vier enorme sfinxen, voert door een indrukwekkende 70m lange tunnel die in oorlogstijd door soldaten gebruikt werd als verdedigingswerk. Het is een knap staaltje bouwkunst uit een periode dat het booggewelf nog niet uitgevonden was.
• Inscripties en Reliëfs – Wat lager op het complex bevinden zich Nişantaş, een rots met Hittitische inscripties en de Hieroglyfenkamer (Hiyeroglifli Oda) met prachtige reliëfs van mensen.
• Het Grote Fort – Afdalend bereik je de ruïnes van het Grote Fort (Büyük Kale) waar zich het koninklijk paleis en de staatsarchieven bevonden.
• Yazılıkaya – Yazılıkaya (lett. de beschreven rots)  bevindt zich op 3km van Hatuşa. Het was het belangrijkste heiligdom van het Hittietenrijk. Er zijn twee gangen met prachtige reliëfs.

Één toegangskaartje volstaat om beide sites te bezoeken.

Sinds 1986 staan Hatuşa en Yazılıkaya op de UNESCO Wereld Erfgoed Lijst. Ze maken deel uit van het Turkse Nationale Park Boğazköy-Alacahöyük. De overblijfselen van de oude stad liggen in de buurt van het huidige Boğazkale ten noordwesten van Yozgat in de provincie Çorum.

Bijgaande video geeft een impressie van Boğazkale, de opgravingen bij Hatuşa en de rotsreliëfs bij Yazılıkaya.

Bronnen: Lonely Planetgids Turkey, Wikipedia, Expert Reisgids Turkije